Wat te doen bij onjuist vastgesteld pensioen?
De media geven regelmatig aandacht aan situaties waarin een pensioen onjuist is vastgesteld, en aan hoe de pensioenuitvoerder hiermee omgaat. Dat er wel eens iets mis gaat, kan gebeuren. Bijvoorbeeld door de tijd die er zit tussen een verandering en het moment dat die wordt doorgegeven. Denk bijvoorbeeld aan een gewijzigd parttime- of arbeidsongeschiktheidspercentage.
Vragen, vragen, vragen
Waar het om gaat is hoe de pensioenuitvoerder handelt bij een onjuist vastgesteld pensioen. Verlaagt deze wel of niet de pensioenuitkering naar de toekomst, zodat de deelnemer het correcte bedrag ontvangt. Wat gebeurt er met het teveel uitgekeerde pensioen: vordert hij terug, en is dat dan netto of bruto? En ook als het pensioen nog niet is ingegaan – maar wel verkeerde bedragen zijn gecommuniceerd – rijst de vraag: wat doet de pensioenuitvoerder?
Bouwstenen en denkrichtingen
Deze soms weerbarstige problematiek was voor de Pensioenfederatie aanleiding een zogeheten servicedocument op te stellen. In dit document staan bouwstenen en denkrichtingen die pensioenuitvoerders kunnen gebruiken om beleid te formuleren voor het herzien van pensioen. Het is aan de pensioenuitvoerder deze handreiking al dan niet te gebruiken – hij stelt het beleid vast (en dus niet de pensioenuitvoeringsorganisatie).
Juridische toets doorstaan
Het servicedocument bevat beleidsmatige, uitvoeringstechnische en technisch-juridische aspecten. Voor dat laatste is er ook een bijlage met rechtspraak. De juridische aspecten zijn niet te onderschatten, want een herzieningsbeleid moet de juridische toets bij de rechter minimaal kunnen doorstaan. Een beleid dat strenger is voor de deelnemer dan volgt uit de algemene lijn in de jurisprudentie wordt vroeg of laat teruggefloten. Wat is die algemene lijn?
- Pensioenaanspraken – het pensioen is nog niet ingegaan – kunnen meestal aangepast worden.
- Te laag vastgestelde pensioenen moeten altijd aangepast en nabetaald worden.
- Te hoog vastgestelde pensioenen moeten aangepast worden, en mogen alleen in bijzondere situaties teruggevorderd worden.
Bijzondere situaties bij het 3e punt gaan om kenbaarheid (betrokkene kon weten dat het bedrag niet klopte) of verwijtbaarheid (betrokkene werkte eraan mee dat het bedrag niet klopt – bijvoorbeeld door verplichte informatie niet te verstrekken).
Niet alles is juridisch
Het servicedocument laat in de afsluiting zien dat het zeker niet alleen gaat om juridische afwegingen. De opstellers doen namelijk de volgende mooie suggestie:
Herzieningen gaan altijd gepaard met emotie. Ook als herzieningen geen materiële effecten hebben op het inkomen van mensen, is er sprake van ergernis. Pensioenuitvoerders kunnen overwegen in die gevallen van begrijpelijke ergernis vaker hun verontschuldiging te uiten door middel van een welgemeende attentie: bijvoorbeeld een bloemetje of een cadeaubon. Een enkele excuusbrief wordt vaak ervaren als te minimaal. Een welgemeende attentie valt te overwegen.