Studieverklaring bij wezenpensioen

In veel pensioenregelingen geldt als voorwaarde voor uitbetalen van het wezenpensioen na het bereiken van de 18-jarige leeftijd, dat de wees studeert. De specifieke voorwaarden verschillen per regeling, bijvoorbeeld met betrekking tot de tijd die aan de opleiding wordt besteed.

Het wezenpensioen wordt in nagenoeg alle pensioenregelingen uitgekeerd tot het 18e levensjaar. Als de wees een opleiding volgt, kan het wezenpensioen ontvangen worden tot uiterlijk het 27e levensjaar. Wel is er dan jaarlijks een bewijs nodig dat de wees ook daadwerkelijk een opleiding volgt.

Voor alle pensioenfondsen geldt dat TKP in september aan de wezen die ouder zijn dan 18 jaar een ‘verklaring wezenpensioen’ verzendt. In deze verklaring wordt gevraagd of er een opleiding gevolgd wordt en zo ja, hoeveel tijd aan deze opleiding wordt besteed. Daarnaast wordt gevraagd om een kopie van de recente brief waarin staat dat de wees studiefinanciering krijgt, een print screen met de betalingen van DUO, of een recent inschrijfbewijs van de studie of opleiding waaruit blijkt dat de wees een voltijdstudie of opleiding volgt. Als de wees is gestopt met de studie, wordt gevraagd een uitschrijvingsbewijs mee te sturen. De verklaring dient binnen zes weken te worden teruggestuurd. Zo niet, dan volgt er twee keer een rappel. Als er na het rappelleren nog geen reactie is ontvangen, wordt de uitkering stopgezet en wordt het teveel uitbetaalde wezenpensioen teruggevorderd.

In de praktijk blijkt dat niet alle wezen de verklaring wezenpensioen en de benodigde bewijsstukken (tijdig) opsturen. Daardoor ontstaan stopzettingen en terugvorderingen van uitkeringen. Vaak blijkt achteraf dat de uitkering wel door had moeten lopen omdat de wees de stukken alsnog heeft opgestuurd. In dat geval vervalt uiteraard de terugvordering en wordt er een nabetaling gedaan.

In de gewenste situatie is er een gegevensuitwisseling tussen TKP en DUO. Deze gegevensuitwisseling houdt in dat TKP op periodieke basis gegevens van studerenden ontvangt die gelden op drie momenten. Dit zijn de maand van uitvraag, vijf maanden daaraan voorafgaand en zes maanden na de maand van uitvraag. Met de aangeleverde gegevens wordt een voorspelling gedaan over een mogelijk einde van de studie. Soms kan DUO de gegevens niet leveren die wel nodig zijn voor de beoordeling van de situatie, bijvoorbeeld studie aan Open Universiteit, Nijenrode of buitenland. Als gevolg hiervan zal aan de desbetreffende wezen alsnog een verklaring wezenpensioen verzonden moeten worden.

Door op deze manier gebruik te maken van de gegevens zoals die door DUO kunnen worden aangeleverd, hoeven de meeste wezen niet meer aangeschreven te worden.

TKP heeft (voorafgaand aan de inwerkintreding van de AVG) bij wijze van een pilot tweemaal een gegevensuitwisseling uitgevoerd met DUO. Dit is gedaan om te testen of de gegevensuitwisseling technisch goed werkt en om nader uit te zoeken of de gegevens te gebruiken zijn voor de pensioenfondsen die TKP administreert. Deze pilot had een zeer positieve uitkomst. Veruit het grootste gedeelte van de wezen zou op basis van de gegevensuitwisseling met DUO niet meer aangeschreven worden.

Ten aanzien van de gegevensuitwisseling met DUO is discussie ontstaan over de vraag welke eisen de AVG hierbij stelt. Uit overleg van de Pensioenfederatie met DUO volgt de conclusie dat de gegevensuitwisseling tussen DUO en de pensioenuitvoerders op dit moment niet op de juiste juridische basis is gestoeld en daarom niet ‘AVG-proof’ is. DUO stelt zich op het standpunt dat de gegevensuitwisseling past bij de missie en visie en dat daarom zo snel mogelijk een correcte juridische basis moet worden gevonden. Vanwege de tijdelijkheid van dit probleem blijft DUO de gegevens overigens verstrekken. Het is aan de pensioenuitvoerders om te bepalen of zij deze informatie al dan niet wil gebruiken.  

De benodigde juridische basis kan er langs twee wegen komen. Of door aanpassing van de SUWI-wet die het Sociale Verzekeringsbank (SVB) de mogelijkheid geeft op basis daarvan een mandaat te verstrekken aan DUO. De andere route is om in de Verzamelwet Pensioenen in de Pensioenwet een juridische basis te creëren.

Naast c.q. gelijktijdig met de hierboven genoemde optie, is het ook mogelijk om op een andere wijze de administratieve procedure rondom de studieverklaringen te vereenvoudigen. Als de gegevensaanlevering vanuit DUO wel mogelijk wordt, kan worden overwogen om de eisen die zijn opgenomen om een wees een verlengde uitkering te laten ontvangen, aan te laten sluiten bij de gegevens die DUO registreert. Dit kan bijvoorbeeld door alleen de eis te stellen dat een wees een opleiding volgt en de eis met betrekking tot de hoeveelheid tijd die hieraan wordt besteed los te laten. Op die manier wordt het aantal wezen dat moet worden aangeschreven nog meer beperkt.