Nabestaandenpensioen verandert wellicht al in 2022

In zijn brief van 6 juli aan de Tweede Kamer schrijft minister Koolmees dat het nabestaandenpensioen meer gestandaardiseerd moet worden, adequater moet zijn, begrijpelijker en minder risicovol. Hij volgt in zijn brief veel van de adviezen van de Stichting van de Arbeid (StvdA). De verbeteringen die hij voorstelt hebben wel als gevolg dat de meeste pensioenregelingen op een of meerdere punten gewijzigd moeten worden.

De uniformiteit die zowel de minister als de sector wenst, zit hem zowel in de definitie van 'een partner’ als in de regelingen voor het partner- en wezenpensioen.

Definitie partner
De StvdA, de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars stelden eerder voor om een wettelijke minimumdefinitie van een partner te hanteren (en dus van een nabestaande). De minister wil echter verder gaan dan een minimumdefinitie, en de voorwaarden voor partnerschap vaster omschrijven in de Pensioenwet:

•    Gehuwde of geregistreerde partners;
•    Partners met een duurzame huishouding op hetzelfde adres met notariële akte;
•    Partners die samenwonen zonder notariële akte, maar wel langer dan 6 maanden op één adres;
•    Geen bloedverwant in de 1e of 2e graad.

Regeling partnerpensioen en wezenpensioen
De minister volgt het advies van de StvdA over de pensioenregelingen. De belangrijkste wijzigingen in die regelingen gaan over de dekking bij overlijden vóór de pensioendatum. Daarvoor gaan deze punten gelden:
•    Er is standaard sprake van dekking op risicobasis;
•    De hoogte is gerelateerd aan het salaris (maximaal 50%);
•    De dekking is diensttijdonafhankelijk.

Voor overlijden ná pensioendatum gaat gelden dat er standaard 70% van het ouderdomspensioen wordt opgebouwd. Dit sluit aan bij een regeling die nu al veel in de praktijk voorkomt.

Het wezenpensioen gaat op dezelfde manier vormgegeven worden als het partnerpensioen. De fiscale ruimte wordt in het wezenpensioen verhoogd naar 20% van het salaris. De eindleeftijd van het wezenpensioen wordt standaard op 25 jaar gezet. 

De minister wil niet wachten op de overstap naar het nieuwe pensioenstelsel om het nabestaandenpensioen aan te passen. De wijzigingen gaan wat hem betreft in per 1 januari 2022. Daarvoor zal de komende tijd wel vaart gemaakt moeten worden met de uitwerking. De sociale partners hebben tijd nodig om de regelingen aan te passen, de pensioenuitvoeringsorganisaties om de systemen aan te passen.

Over de nieuwe regelingen en de definitie van het partnerbegrip is nog niet alles duidelijk. Belangrijk aandachtspunt is bijvoorbeeld dat in sommige pensioenregelingen de definitie van de minister nauwer is dan de huidige definitie. Zo zijn er regelingen waarin broers of zussen ook aanspraak kunnen maken op een partnerpensioen. Wanneer de minister de nieuwe definitie vastlegt in wetgeving, is de vraag wat er met deze aanspraken gebeurt. 

Verder is nog onduidelijk hoe deze regelingen in het nieuwe pensioenstelsel moeten worden vormgegeven. Bij de pensioenfondsen bestaan straks in principe geen vaste uitkeringen meer. Het partnerpensioen is dus bij aanvang misschien wel 50% van het salaris. Maar moet dat ook zo blijven? En hoe wordt het nabestaandenpensioen gefinancierd bij overlijden als er maar weinig vermogen is opgebouwd door een deelnemer? Een herverzekering bij een verzekeraar lijkt niet logisch voor bedrijfstakpensioenfondsen die hun risico’s juist collectief delen.

Wij houden de ontwikkelingen rond het nabestaandenpensioen en een eventueel wetsvoorstel nauwlettend in de gaten. Later dit jaar zal een consultatieronde plaatsvinden, waar wij zeker aan deelnemen. In de Pensioenfederatie maken wij deel uit van een werkgroep die zich speciaal op dit thema richt en daarover afstemt met het ministerie. Binnen TKP zijn wij een project gestart waarin we werken aan de administratie van en de communicatie over de nieuwe regelingen. De komende tijd hoort u hier meer over.

> Lees de brief van minister Koolmees
> Lees het advies van de StvdA