Consolidatie verplichtgestelde bedrijfstakpensioenfondsen
Het (economische) bestaansrecht van pensioenfondsen – en dus ook van verplichtgestelde bedrijfstakpensioenfondsen - neemt door verschillende oorzaken (complexere regels voor governance, veranderend/vergrijzend deelnemersbestand, daling in omvang pensioenvermogen) af. Daardoor is er een toenemende tendens tot consolidatie binnen de pensioensector (liquidatie/fusie van fondsen). Toetreding tot een APF zou voor een weinig toekomstbestendig verplichtgesteld bedrijfstakpensioenfonds een alternatieve route bieden. Daarmee kan de ‘eigenheid’ van het fonds behouden blijven en tegelijkertijd worden geprofiteerd van de schaalvoordelen (lagere uitvoeringskosten) die verwacht mogen worden van uitvoering door een APF. De Wet APF die per 1 januari 2016 in werking is getreden, voorziet echter niet in die mogelijkheid. Het amendement bij het wetsvoorstel APF om toe te staan dat bij een fusie tussen verplichtgestelde bedrijfstakpensioenfondsen afgescheiden vermogens aangehouden mogen worden (ringfencing), is op advies van de Raad van State niet overgenomen.
In een brief van 16 november 2015 heeft staatssecretaris Klijnsma de mogelijkheid geopperd niet langer de deelname aan een bedrijfstakpensioenfonds verplicht te stellen, maar de deelname aan een bedrijfstakregeling. Een dergelijke wijziging is echter complex en stuitte op bezwaren van een aantal vakorganisaties. Met een brief van 26 februari 2016 heeft de staatssecretaris aangegeven daarom eerst samen met de pensioensector te kijken naar de verschillende manieren waarop verplichtgestelde bedrijfstakpensioenfondsen hun schaal kunnen vergroten.
Vervolgens heeft de staatssecretaris op 3 juni 2016 aan de Tweede Kamer laten weten dat de Pensioenfederatie en de sociale partners de wens hebben geuit fusie van verplichtgestelde bedrijfstakpensioenfondsen met afgescheiden vermogens toch tijdelijk mogelijk te maken. In een brief van 22 december 2016 zijn de randvoorwaarden die het kabinet voor ogen heeft geschetst. Zo dient er een door de toezichthouder goedgekeurd fusieplan te zijn en is een fusie beperkt tot maximaal drie verplichtgestelde bedrijfstakpensioenfondsen, waartussen een duidelijk samenhang bestaat. Ook dient er een fusievermogen te worden aangehouden dat gelijk is aan het weerstandsvermogen bij een APF. De vermogens mogen uiterlijk voor een periode van vijf jaar gescheiden gehouden te worden, waarbij een eenmalige verlenging mogelijk is. Een verdere afscheiding binnen de bedrijfstakvermogens is niet mogelijk.
Het kabinet is voornemens zo snel mogelijk een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer in te dienen. Inwerkingtreding zou dan mogelijk zijn per 1 januari 2018.