Communicatie-aspecten van een nieuw ftk

Volgens SZW is een forse verbetering van de doelgerichtheid van de pensioencommunicatie mogelijk door het perspectief te verplaatsen. Huidige verplichtingen zoals het UPO en de startbrief zijn nog steeds het product van pensioenuitvoerders. Maar nieuwe onderwerpen als ‘de koopkracht van de deelnemer’ en ‘het handelingsperspectief van de deelnemer bij zijn pensioenplanning’ geven aan dat het niet meer gaat om het eindproduct van die pensioenuitvoerder, maar om wat de deelnemer daarmee kan.

Mijnpensioenoverzicht.nl is een goed voorbeeld van vernieuwing. Deze site biedt overzicht over al het pensioen. Het succes van mijnpensioenoverzicht.nl zorgt voor verhoging van het pensioenbewustzijn. Pensioenorganisaties profiteren hiervan. Verdere verbetering en uitbreiding van deze website is dan ook wenselijk.

De ontwikkeling van het pensioendashboard is dan een logische vervolgstap. Een digitale financiële planner die niet alleen het inkomen uit pensioen als uitgangspunt neemt, maar ook het vermogen, individuele voorzieningen en de kosten voor levensonderhoud. Nadeel blijft dat toekomstige indexaties, kortingen, promoties of ontslagen moeilijk in het dashboard te verwerken zijn. Wel moeten we in het oog blijven houden, dat voor veel mensen de pensioenuitkering zo’n 20-40% van het totale oudedaginkomen is. Pensioenuitvoerders hebben de taak om dit gedeelte van het inkomen inzichtelijk te maken en de deelnemers te ondersteunen in hun keuzes. De verantwoordelijkheid voor het totale inkomen ligt dus bij de deelnemer.

Een goed handelingsperspectief is essentieel bij het openstaan voor communicatie. Het zijn de sturingsmogelijkheden van de pensioenplanning die communicatie relevant maken voor een deelnemer en die aanzetten aan tot actie.

Het bereik van pensioencommunicatie groeit, maar is nog altijd onvoldoende. Communicatieprocessen moeten soepel verlopen. Alleen dan kunnen we de deelnemer centraal stellen. De nieuwe communicatiebepalingen houden daarom rekening met het optimaliseren van de communicatieprocessen. Dit is eerder nog over het hoofd gezien, met onbedoelde belemmeringen tot gevolg. Wegnemen van deze belemmeringen opent deuren.

Belangrijkste voorbeeld is de ontwikkeling van de digitale communicatie. De communicatie binnen de financiële dienstverlening is in hoog tempo gedigitaliseerd. Banken en verzekeraars zijn in tien jaar tijd portals geworden voor de consument. Maar pensioenfondsen lopen achter. Dat komt onder meer door de papieren verplichtingen. De vernieuwing van de communicatiebepalingen brengt daarin verandering. De weg naar het digitale pensioenfonds kan eindelijk worden ingeslagen!

Het consultatiedocument gaat uit van collectief invaren. Vanuit het perspectief van communicatie is dit het aantrekkelijkst. Door in te varen maken we schoon schip met het verleden en zorgen we voor een passend en toekomstbestendig pensioen. Niet invaren betekent dat het aantal pensioenpotjes verdubbelt, waardoor de complexiteit van de communicatie (en ook de uitvoering) sterk toeneemt. Een boodschap die we bovendien nog decennia lang moeten blijven uitleggen. Een ander nadeel vormt de grote kans op korting bij gesloten pensioenregelingen. Het uitzicht op periodieke verlagingen van de oude pensioentoezegging vormt zonder meer een concrete bedreiging voor het imago van de pensioenwereld.

De gemiddelde deelnemer zal geen weloverwogen keuze tussen het nominale en reële contract kunnen maken. Het is daarom zaak dat deze keuze voor hem wordt gemaakt, zodat pensioenuitvoerders zich volop kunnen richten aan het helder en transparant communiceren van de pensioenregeling. De pensioenregeling moet weer uitlegbaar worden, zodat deelnemers met de nieuwe communicatiebepalingen de toereikendheid van hun pensioen kunnen checken en op basis daarvan keuzes binnen de regeling kunnen maken.

De komende aanpassing van het ftk is de zoveelste reparatie in een lange rij. De voortdurende onzekerheid over het pensioenstelsel en de verschillende financiële crisissen in de afgelopen jaren dragen niet bij aan het imago van de pensioenwereld.

Deze transitie moet worden opgepakt als kans om een trendbreuk te realiseren. We hebben een stabiel en toekomstbestendig pensioenstelsel nodig. Het gaat dan ook vooral om de boodschap richting onze deelnemers. Communicatiebepalingen zijn alleen een randvoorwaarde. Met de inhoud kunnen we deelnemers bij pensioen betrekken, de urgentie laten inzien en vaardiger maken. De boodschap bepaalt uiteindelijk of we de negatieve spiraal van ons imago kunnen doorbreken of niet.

Pensioenfondsen krijgen straks betere communicatiemogelijkheden en zetten nieuwe communicatiemiddelen in om de deelnemers beter te bedienen en meer bij hun pensioen te betrekken. Het nieuwe ftk is nodig om het pensioenstelsel toekomstbestendig te maken. Als we in staat zijn de deelnemers een passend, betaalbaar en ook op lange termijn houdbaar pensioen te bieden, zijn de belangrijkste knelpunten van dit moment opgelost.