Column: Kabouterpensioen
Soms kan pensioen worden afgekocht. Vroeger was dat mogelijk bij emigratie. In de naoorlogse jaren vijftig werd geredeneerd dat emigratie bevorderd moest worden en een eenmalige afkoopsom kon een welkom bedrag zijn om een nieuw bestaan in het buitenland op te bouwen. Andere tijden. In de Pensioenwet is de mogelijkheid van afkoop vooral opgenomen om administratieve lasten te beperken. Een klein pensioen kan afgekocht worden en hoeft daarna niet meer in de administratie te worden gehouden. Wat ‘klein’ is bepaalt de wet. Voor 2017 gaat het dan om een pensioen van minder dan € 467,89 per jaar. Het afkoopbedrag dat bijvoorbeeld bij € 250 aan pensioen hoort en dan eenmalig wordt uitgekeerd is – met de nodige slagen om de arm en afhankelijk van de pensioenleeftijd – bij een leeftijd van 30 jaar, ongeveer € 2.500. Ruim voldoende voor een nieuwe iPhone X nu. De keerzijde is natuurlijk dat er geen pensioen is als je later groot bent.
Dat gaat veranderen. Het kabinet wil dat de ‘pensioenbestemming’ behouden blijft, ook voor klein pensioen. Vele kleintjes kunnen immers één grote maken. De afkoopmogelijkheid komt dus te vervallen. Om de administratieve lasten te beperken, krijgen pensioenuitvoerders het recht het kleine pensioen over te dragen naar de uitvoerder van de nieuwe werkgever. De pensioenbestemming blijft bestaan, maar de administratie wordt toch ontlast. Een mooi compromis.
Naast de – en ik gebruik nu de terminologie die de wetgever gebruikt – kleine pensioenen, zijn er ook nog de héle kleine pensioentjes. Door bewindslieden ook wel ‘kabouterpensioen’ genoemd: minister De Geus: ‘Dan kom ik nu op de kabouterpensioenen…’. We praten dan over pensioenen van € 2 of minder per jaar. Het in de administratie houden daarvan is een schoolvoorbeeld van lak die duurder wordt dan de brief. Letterlijk. Die hele kleine pensioentjes vervallen straks aan het pensioenfonds. Beter gezegd: aan de collectiviteit van deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden.
Afkoop van pensioen heeft dus zijn langste tijd wel gehad. Zo bezien kon mijn dochter nog mooi profiteren van de nu nog bestaande wetgeving. Althans, als ze gebruik maakt van het aanbod natuurlijk. Of ze dat gaat doen laat ik nu even in het midden. En nu wilt u natuurlijk weten wat ik haar heb geadviseerd. Dat laat ik nu ook even in het midden.’