4 aandachtspunten bij communicatie over verhoging van pensioen

De Wet toekomst pensioenen (Wtp) biedt de mogelijkheid om gebruik te maken van een aangepast financieel toetsingskader tijdens de transitieperiode: het transitie-ftk. Het transitie-ftk bevat versoepelde regels voor het verhogen of verlagen van pensioenen. Belangrijke voorwaarde bij het gebruik van de versoepelde regels is dat er een overbruggingsplan moet zijn. Daarnaast moeten pensioenfondsen de intentie hebben om (evenwichtig) in te varen en de belangen van toekomstige generaties waarborgen. Door een algemene maatregel van bestuur (Indexatie-AMvB) konden fondsen die voornemens zijn in te varen, vooruitlopend op de indexatieregels van het transitie-ftk, vanaf 1 juli 2022 al gebruik maken van de versoepelde regels.

Voor pensioenfondsen die gebruik maken van de versoepelde voorwaarden, gelden extra communicatie-eisen. De AFM heeft hier actief toezicht op gehouden. Een aantal fondsen ontving een toezichtbrief met de terugkoppeling van haar onderzoek naar de communicatie over extra verhoging. We gaan in op de uitkomsten en hoe we daarmee in toekomstige communicatie rekening gaan houden. Ook plaatsen we een aantal kritische kanttekeningen. De AFM heeft de communicatie op 4 punten beoordeeld, die we hieronder stuk voor stuk toelichten. 

Actief beschikbaar stellen is een nieuwe term die wordt uitgewerkt in de Nota van toelichting bij de Indexatie-AMvB. We gaan ervan uit dat dit blijft gelden voor een verhoging binnen het transitie-ftk, omdat het artikel waarnaar de uitleg in de Nota van toelichting verwijst van kracht blijft. ‘Actief’ beschikbaar stellen houdt in dat pensioenuitvoerders aanspraak- of pensioengerechtigden erop moeten wijzen dat er voor hen relevante informatie beschikbaar is. En waar ze deze kunnen vinden. Dit betekent dat ze álle deelnemers moeten bereiken. Dat kan via een nieuwsbrief. Maar deze moet dan ook naar de doelgroep die post wenst te ontvangen én naar doelgroepen zonder e-mailadres. Een brief is dan een alternatief. Dit kan flink in de papieren lopen, zeker bij bijvoorbeeld grote aantallen slapers. Goed om te weten: een bericht op de website is onvoldoende om álle deelnemers te bereiken.

Het actief verstrekken geldt niet alleen voor het toeslagbesluit, maar ook voor het overbruggingsplan zelf. Er zijn dus 2 communicatiemomenten waarvoor dezelfde eisen gelden. De AFM geeft aan dat het overbruggingsplan binnen 1 week na indiening actief beschikbaar moet zijn. Het toeslagbesluit zelf moet binnen 1 maand nadat het besluit is genomen actief beschikbaar zijn. Wij adviseren onze klanten om voor het toeslagbesluit voortaan een mailing in te plannen aan het einde van het jaar. 

Hiermee doelt de AFM vooral op het duiden van het generatie-effect in elke laag. De effecten zijn voor iedere leeftijd anders. Het verhogen pakt in het nú voor iedereen positief uit. Met het verhogen daalt wel de dekkingsgraad. Dit heeft weer gevolgen voor toekomstige verhogingen, maar ook voor de overstap naar de nieuwe regels voor pensioen. Pensioenuitvoerders moeten aangeven dat ze dit hebben meegewogen bij het besluit over de verhoging. Een en ander hangt nog wel af van wat onder laag 1 wordt verstaan. Als dit de nieuwsbrief is, kunnen we ons daarin vinden. Als het om de notificatie gaat, vinden wij het te ver gaan om al op generatie-effecten in te gaan. De hoofdboodschap is dat er wordt geïndexeerd. Gelaagdheid betekent juist ook dat je niet álle informatie in dezelfde laag zet. 

De AFM geeft aan dat de informatie beschikbaar moet blijven op de website zolang dat relevant is. Dat betekent dat de informatie over de effecten van de versoepelde regels in ieder geval tot het invaren beschikbaar moet blijven. Omdat hiernaar in communicatiemoment 4 (de tweede berekening) ook nog wordt verwezen moet deze informatie tot ongeveer 1 jaar na invaren beschikbaar blijven. Omdat we niet met een nieuwsarchief op de site werken, doen we dit op de themapagina over verhogen en verlagen. Het transitie-ftk (en de Indexatie-AMvB) is onlosmakelijk verbonden met de transitie. Daarom informeren we deelnemers ook op het persoonlijk transitieoverzicht (nogmaals) over het gebruik van het transitie-ftk en de Indexatie-AMvB en hoe zich dat verhoudt tot de transitie. 

We zorgen er samen met onze klanten voor dat de informatie vindbaar is en blijft. En we houden dus goed bij welke pensioenuitvoerders op welke momenten gebruik hebben gemaakt van de versoepelde voorwaarden. Daarom leggen we deze informatie met ingang van het vierde kwartaal van 2024 (met terugwerkende kracht) vast in de rekenwaarden. 

U moet het verwachte effect van de verhoging op het toekomstige vermogen kwantificeren. Want dit kan bijvoorbeeld voor een 45-jarige dalen, maar voor een 75-jarige stijgen. Dit komt tot uitdrukking in een grafiek of tabel met toelichting en mag per leeftijdscohort worden aangegeven. Omdat dit een vrij technisch verhaal is, vragen we ons af of deelnemers dit nog begrijpen. Daarom zit deze informatie in laag 3.

In het nieuwe pensioenstelsel zijn de verspoelde regels niet meer van toepassing. Uiteraard blijven duidelijkheid, evenwichtigheid, correctheid en tijdigheid ook dan belangrijk. De AFM heeft recent de Beleidsregel informatieverstrekking herzien. De herziene beleidsregel bevat meer (algemene) toelichting over welke elementen de AFM betrekt in haar beoordeling of een pensioenuitvoerder artikel 48 van de Pensioenwet naleeft. Daarover leest u later meer.